مراحل تقسیم سود شرکت

تعریف سود قابل تقسیم

مطابق ماده 239 قانون تجارت، سود قابل تقسیم عبارت است از سود خالص مالی منهای زیان سالهای مالی گذشته و اندوخته قانونی موضوع ماده 238 و سایر اندوخته های اختیاری به اضافه سود قابل تقسیم سالهای قبل که قبلاً توزیع نشده است.

البته در مبلغ دریافتی در پایان باید مالیات کسر و سپس موارد مندرج در قانون کسر شود که عبارت است از کسر زیان انباشته سالهای گذشته، کسر اندوخته قانونی و اندوخته اختیاری، مانده حساب سود برای توزیع خواهد بود.

طبق ماده 240 قانون تجارت، مجمع عمومی وظیفه دارد سود سالانه را پس از تصویب گزارش سال مالی بین سهامداران تقسیم کند. ضمناً مجمع عمومی می تواند مبالغی را از اندوخته شرکت بین سهامداران تقسیم کند، البته این تصمیم باید در مجمع عمومی به صراحت قید شود و مشخص شود که کدام یک از ذخایر اخذ و توزیع می شود. پرداخت سود نیز توسط مجمع عمومی تعیین می شود و در صورتی که مجمع عمومی تصمیمی در مورد نحوه پرداخت نداشته باشد هیئت مدیره این وظیفه را بر عهده خواهد داشت و در هر صورت پرداخت سود سهام به سهامداران باید ظرف 8 ماه پس از تصمیم مجمع عمومی پرداخت شود.
در صورتی که تقسیم سود شرکت بدون رعایت قوانین انجام شود منافع مرهوم تلقی خواهد شد.

اینجا وکیل شرکت در اصفهان در کنار شماست.

تخصیص سود

در مورد تقسیم سود شرکت حاصل از مجمع عمومی بین سهامداران باید بین دو فرض تمایز قائل شد: الف) وجود سود قابل تقسیم ب) عدم وجود سود قابل تقسیم.

الف) با فرض وجود سود قابل تقسیم

1- سود خالص:

همانطور که می دانید ترازنامه و صورت سود و زیان یک شرکت نشان دهنده درآمد، هزینه، استهلاک و ذخایر شرکت در طول سال مالی است. طبق ماده 237 این قانون، سود خالص هر شرکتی عبارت است از درآمد حاصل از سال مالی منهای کلیه هزینه ها، استهلاک ها و اندوخته ها. زمانی که درآمد شرکت بیشتر از هزینه ها باشد، شرکت دارای سود خالص است، در غیر این صورت شرکت مبلغ مابه التفاوت درآمد و هزینه را از دست داده است.

2- اندوخته قانونی:

طبق ماده 57 قانون، کلیه شرکت ها موظفند پس از کسر زیان سال های گذشته، مقداری از سود خالص را به عنوان اندوخته قانونی که معادل یک بیستم سود خالص شرکت است، کنار بگذارند.

ماده 140 لایحه قانونی مقرر می دارد که (به محض رسیدن اندوخته قانونی به یک دهم سرمایه شرکت، رسید صدور آن اختیاری است و در صورت افزایش سرمایه شرکت، کسر یک بیستم فوق الذکر تا رسیدن اندوخته قانونی به یک دهم سرمایه ادامه خواهد داشت. )

3- اندوخته اختیاری:

اندوخته اختیاری اندوخته ای است که شرکت مختار است بر اساس تصمیم مجمع عمومی مبنی بر عدم تقسیم سود شرکت بین سهامداران آن را کنار بگذارد. شرکت در این ذخیره برخلاف ذخیره قانونی ملزم به انجام آن نیست.

برای اینکه مجمع عمومی مبلغ هنگفتی را برای اندوخته اختیاری در نظر نگیرد و حقوق سهامداران اقلیت ضایع نشود، قانونگذاری ایران روش منطقی زیر را در پیش گرفته است:

بر اساس قاعده مندرج در ماده 90 لایحه قانونی (تقسیم سود شرکت و اندوخته بین صاحبان سهام تنها پس از تصویب مجمع عمومی مجاز است و در صورت وجود منافع، تقسیم ۱۰ درصد از سود ویژه سالانه بین سهامداران الزامی است) این قاعده با هدف جلوگیری از سوء استفاده است که طبق قانون اکثریت و به نفع سهامداران اقلیت وضع شده است. بنابراین مجمع عمومی باید اندوخته اختیاری به گونه ای ایجاد کند تا 10 درصد سود خالص بین سهامداران تقسیم شود.

بیشتر بخوانید: همه چیز درباره وکیل شرکت سهامی خاص

4- میزان سود پرداختی:

بر اساس ماده 240 لایحه قانونی، مجمع عمومی پس از تصویب حساب های سال مالی و بررسی وجود سود برای تقسیم، میزان تقسیم آن را بین صاحبان سهام تعیین می کند، همچنین مجمع عمومی می تواند. تصمیم بگیرید که مقادیر معینی ذخایر اختیاری را بین سهامداران تقسیم کند.

ب) فرض عدم سود قابل تقسیم

بر اساس بند 1 ماده 258 که به بند 240 لایحه مربوط است، در صورتی که حسابداری شرکت حاکی از عدم وجود سود برای تقسیم باشد، وجهی به سهامداران تعلق نمی گیرد و در صورت پرداخت آن جرم و مجازات برای آن تعیین می شود.

زمانی که شرکت ضرر می کند در دفاتر ذکر می شود تا در تقسیم سود شرکت دوره مالی بعدی لحاظ شود.

راه حل دیگر برای جبران زیان استفاده از ذخایر است. در مواردی که زیان وارده به شرکت معادل نصف سرمایه شرکت یا بیشتر باشد، صاحبان سهام باید با تشکیل مجمع عمومی فوق‌العاده نسبت به حفظ یا انحلال شرکت تصمیم بگیرند.

تقسیم سود و زیان

به طور کلی سود حاصل از فعالیت های شرکت بر اساس اندازه سهام هر فرد تعیین و تقسیم می شود. این قانون در مورد منافع کلیه شرکت های تجاری اعمال می شود.

اما در شرکت های تجاری، شرکا می توانند این نسبت را اشتباه بگیرند.

در ماده 108 قانون تجارت آمده است: “روابط بین شرکا به موجب قرارداد تضامنی است، در صورتی که در قرارداد مشارکت در تقسیم سود و زیان مقررات خاصی وجود نداشته باشد، تقسیم مذکور به نسبت سرمایه شرکاء انجام خواهد شد.”

بیشتر بخوانید: 5 مورد از حقوق سهامداران شرکت

سود قابل تقسیم چگونه پرداخت می شود؟

مجمع عمومی صاحبان سهام ممکن است روشها یا ترتیباتی را در مورد پرداخت سود قابل تقسیم تصویب کند.

پرداخت سود قابل تقسیم در یک یا چند مرحله یا به صورت دریافتی نقدی از صندوق شرکت یا واریز نقدی به حساب سهامداران و غیره صورت میگیرد.

در این صورت هیئت مدیره شرکت سهامی موظف به پرداخت سود تقسیمی به ترتیب و روش مصوب مجمع عمومی عادی است و نمی تواند خارج از ترتیبات و روش مصوب مجمع عمومی عادی اقدام کند. 

اما چنانچه مجمع عمومی عادی روش و ترتیبی در خصوص پرداخت سود قابل تقسیم تعیین نکرده باشد، هیئت مدیره می تواند به تشخیص خود روش و ترتیبی را در نظر بگیرد.

در هر صورت حداکثر مدت مجاز برای تقسیم سود سالانه شرکت نمی تواند بیش از 8 ماه از تاریخ تصمیم مجمع عمومی مبنی بر تقسیم سود شرکت باشد.

اما هیئت مدیره شرکت تا زمانی که سود سهام در مجمع عمومی عادی سالیانه تصویب و تعیین نشده باشد، قانوناً تعهدی به پرداخت سود نخواهد داشت.

قوانین تقسیم سود در شرکت ها

با توضیحاتی که در بالا ذکر شد، قوانین توزیع سود در شرکت ها را می توان به شرح زیر فهرست کرد:

1-قانون تجارت ایران و مشخصاً مواد 90، 232، 238 و 240 لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت

2- اساسنامه شرکت

3- قانون مالیاتهای مستقیم، که ناظر به پرداخت مالیات شرکتها می باشد

4- قانون اصلاح ماده 241 لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت

حداکثر سود برای توزیع در شرکت

هیچ محدودیتی برای میزان سودی که شرکت می تواند کسب کند وجود ندارد.

قوانین ایران به شرکت یا فعال اقتصادی اجازه می دهد در حدی که توانایی و ظرفیت رعایت مقررات قانونی را دارد سود کسب کند و از سود حاصل پس از اعمال مالیات و اندوخته قانونی و سایر موارد ذکر شده در بالا مبلغی را که می تواند بین سهامداران تقسیم کند.

از طریق شماره تماس 09028777441 با وکیل شرکت در اصفهان در ارتباط باشید.

برای ثبت شرکت اینجا کلیک کنید.